ห้องสมุดและพิพิธภัณฑ์วาซิรี และคลังสมบัติล้ำค่าที่เก็บรักษาไว้ภายใน

ห้องสมุดวาซีรีแห่งเมืองยัซด์ ถือเป็นหนึ่งในห้องสมุดที่มีความสมบูรณ์มากที่สุดของอิหร่าน ด้วยการเก็บรักษาหนังสือโบราณและหนังสือพิมพ์ล้ำค่าหลายพันเล่ม ห้องสมุดแห่งนี้จึงเป็นแหล่งข้อมูลสำคัญสำหรับนักวิจัย นอกจากนี้ ห้องสมุดวาซีรียังมีหลายส่วน รวมถึงพิพิธภัณฑ์ที่จัดแสดงหนังสือ เอกสารเก่า และอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตของชาวเมืองยัซด์ในอดีตอีกด้วย

ประวัติห้องสมุดวาซีรีแห่งยัซด์

ห้องสมุดวาซีรีแห่งเมืองยัซด์ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1955 โดย อาลีมูฮัมหมัด วาซีรี เป็นผู้ก่อตั้งห้องสมุดแห่งนี้ วาซีรีเกิดที่เมืองยัซด์ในปี ค.ศ. 1895 ในครอบครัวที่มีเชื้อสายเก่าแก่ของเมืองยัซด์ ตั้งแต่วัยเด็กเขาได้ศึกษาวิชาศาสนาอิสลามและเติบโตเป็นนักปราชญ์ที่มีชื่อเสียงของเมือง โดยมีบทบาทสำคัญในการให้รับใช้ทางวิชาการและศาสนาแก่ชาวบ้าน

หลังจากการล่มสลายของราชวงศ์ปาห์ลาวีที่หนึ่งในปี ค.ศ. 1941 และสถานการณ์ทางศาสนาเริ่มผ่อนคลาย วาซีรีมีบทบาทสำคัญในการฟื้นฟูและจัดระเบียบสถาบันศาสนาแห่งเมืองยัซด์

นอกจากการก่อตั้งห้องสมุดวาซีรีแล้ว เขายังได้ก่อตั้ง "สมาคมวาเอซีน" (สมาคมนักเทศน์) ซึ่งถือเป็นหนึ่งในผลงานที่ยั่งยืนของเขา วาซีรีถึงแก่อสัญกรรมในปี ค.ศ. 1977 และได้รับการฝังศพ ณ มัสยิดญาเมียะอ์ กาบีร ยัซด์ ใกล้กับห้องสมุดชื่อดังที่เขาสร้างขึ้นเอง

ห้องสมุดวาซีรีเริ่มต้นขึ้นด้วยหนังสือประมาณ 1,600 เล่ม ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของมัสยิดญาเมียะอ์ กาบีรในเมืองยัซด์ เพื่อให้บริการแก่นักเรียนศาสนา ต่อมาได้มีการขยายพื้นที่โดย ซื้อบ้านรอบข้าง จนปัจจุบันมีพื้นที่ใช้สอยประมาณ 6,000 ตารางเมตร ในปี ค.ศ. 1965  ได้มีการสร้างอาคารขนาด 600 ตารางเมตร เพื่อรองรับการขยายตัว ด้วยความร่วมมือจากพ่อค้าท้องถิ่น ต่อมาในปี ค.ศ. 1969 ห้องสมุดพร้อมกับหนังสือต้นฉบับ 3,300 เล่ม ได้ถูกมอบให้เป็นทรัพย์สินแก่ฮะรัมของท่านอิมามริฏอ อ.และปัจจุบันอยู่ภายใต้การดูแลขององค์กรห้องสมุด พิพิธภัณฑ์ และศูนย์เอกสารฮะรัมของท่านอิมามริฏอ อ. โดยมีการระบุในเอกสารถูกมอบว่าขณะนั้นมี หนังสือรวม 21,267 เล่ม

ทรัพยากรในห้องสมุดวาซีรีแห่งยัซด์

ห้องสมุดวาซิรีแห่งเมืองยัซด์ มีหนังสือตำรามือเขียนต้นฉบับมากกว่า 4,800 ฉบับ หนังสือลิโธกราฟเกือบ 6,000 เล่ม หนังสือพิมพ์ประมาณ 235,000 เล่ม และวารสารมากกว่า 6,000 ฉบับ ทำให้ห้องสมุดวาซิรีแห่งเมืองยัซด์กลายเป็นหนึ่งในสมบัติล้ำค่าที่สุดของต้นฉบับอิหร่านและหนังสือประวัติศาสตร์ หนังสือและเอกสารของห้องสมุดมีอยู่หลายส่วน ได้แก่ คลังเก็บหนังสือต้นฉบับ คลังเก็บหนังสือลิโธกราฟิก และคลังเก็บหนังสือที่พิมพ์และเครื่องพิมพ์ นอกจากนี้ ยังมีห้องอ่านหนังสือ ศูนย์ข้อมูล และแผนกบูรณะต้นฉบับที่จัดตั้งขึ้นในอาคารห้องสมุดอีกด้วย

พิพิธภัณฑ์วาซีรี เมืองยัซด์

หนึ่งในส่วนที่น่าสนใจของห้องสมุดวาซิรีคือพิพิธภัณฑ์ของห้องสมุด ซึ่งจัดแสดงวัตถุโบราณและหนังสือเก่าแก่ไว้ในห้องเดียว พิพิธภัณฑ์แห่งนี้รวบรวมสิ่งของหลากหลาย เช่น เหรียญโบราณ กลอนและตะขอแบบเก่า เสื้อคลุมหนังแกะอันล้ำค่าที่เคยเป็นของข่านแห่งยัซด์ และระฆังที่เรียกว่า "ชีเฮะ-เคช" ซึ่งเคยติดตั้งอยู่ที่จัตุรัสเวลาที่โด่งดังของเมืองยัซด์

ภายในพิพิธภัณฑ์ยังมีของใช้ในครัวเรือนแบบดั้งเดิมและหัตถกรรมพื้นบ้าน เช่น แจกัน ตลับที่ทาตา หม้อน้ำร้อนแบบอิหร่าน เครื่องลายคราม กาน้ำ บารากู่ โคมไฟแขวนและขวดน้ำมัน เสื้อผ้าโบราณ ผ้าปักดิ้นทองเงิน ผ้าทอมือ รวมถึงอุปกรณ์การคัดลายมือ และเครื่องใช้ในห้องน้ำอย่างเช่น กะละมัง ถัง และอ่างทองแดง

เอกสารสำคัญที่เก็บรักษาไว้ในพิพิธภัณฑ์ ได้แก่ คัมภีร์อัลกุรอานเก่าแก่ ใบสมรส สัญญาสินสอด จดหมาย และงานคัดลายมือของนักคัดอักษรชื่อดัง เช่น มีร์ เอมาด  อุสตาด เนย์รีซี และ ดาร์วิช อับดุลมาญีด ตอเลกอนี ซึ่งหนึ่งในเอกสารสำคัญคือหนังสือสัญญาการสมรสที่มีอายุย้อนไปถึงปี ค.ศ. 1779

วัตถุส่วนใหญ่ในพิพิธภัณฑ์นี้ได้รับบริจาคมาจากชาวเมืองยัซด์ และจนถึงปัจจุบัน ชาวเมืองยังคงมอบของมีค่าให้กับพิพิธภัณฑ์ ส่งผลให้คอลเลกชันของพิพิธภัณฑ์ขยายตัวอยู่เสมอ ด้วยความที่มีสิ่งของและเครื่องใช้ที่เคยพบในชีวิตประจำวันของชาวยัซด์ พิพิธภัณฑ์แห่งนี้จึงมีลักษณะคล้ายคลึงกับพิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์วิทยาอีกด้วย