มุลลาฮาดีย์ ซับซาวอรีย์ การจัดระบบทางปรัชญา

ผลงานที่มีชื่อเสียงที่สุดของมุลลาฮาดีย์ ซับซาวอรีย์ คำอธิบายมันซูเมห์

มุลลาฮาดีย์ ซับซาวอรีย์ หนึ่งในบุคคลที่มีความเชี่ยวชาญที่สุดด้านฮิกมัตมุตาอาลียะห์ เขาเกิดในปี 1176 (1797 ค.ศ.) ที่เมืองซับซาวอร์ เขาย้ายไปที่มัชฮัด หลังจากผ่านวิชาการขั้นพื้นฐานในซับซาวอร์ ในเมืองนี้ เขาศึกษาในด้านวรรณคดี ปรัชญา คณิตศาสตร์ นิติศาสตร์ และอุศูล ช่วงเวลานี้เป็นช่วงเวลาที่มีคุณค่าอย่างมากที่สุดช่วงหนึ่งในการสร้างบุคลิกภาพทางวิชาการและจิตวิญญาณ หลังจากอาศัยอยู่ในเมืองเป็นเวลา 10 ปี เขาได้เข้าเรียนที่วิทยาลัยอิสฟาฮาน และใช้ประโยชน์จากการอาจารย์ เช่น ฮัจย์ มุลลา ฮูเซน ซับซาวอรีย์, มุลลา อาลี โมซันดารอนี และออกอ มูฮัมหมัด อาลี นาญาฟีย์ เขาอุทิศชีวิตของเขามากกว่า 20 ปีในการสร้างสรรค์ผลงาน "มันซูเมห์ และ คำอธิบายมันซูเมห์" มุลลาฮาดีย์ ซับซาวอรีย์ เริ่มแต่งบทกวีของเขาในปีฮ.ศ. 1240 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อจัดหลักสูตรหัวข้อเชิงตรรกะ รหัสยะ และปรัชญาในรูปแบบของบทกวี และในที่สุดก็ประสบความสำเร็จในการทำภารกิจสำคัญนี้ให้สำเร็จในปี 1261 ฮ.ศ. งานนี้ประกอบด้วยวิชการด้านตรรกะและฮิกมัต ซึ่งมีบทกวีมากกว่าหนึ่งพันบทในส่วนของฮิกมัตที่เรียกว่า "ฆุรอรุ้ลฟาวาอิด" และในบทกวีเหล่านี้มีการหยิบยกประเด็นสำคัญของปรัชญาขึ้นมา ในส่วนที่สอง มีมากกว่า 300 บทที่มีการจัดเรียงหัวข้อตรรกะที่ละเอียดที่สุด

สถานภาพของมุลลาฮาดีย์ ซับซาวอรีย์ในด้านปรัชญา

สถานภาพทางปราชญ์ผู้นี้มีความสำคัญมากจน "ออกอ โบโซรก์เตห์รานีย์" กล่าวถึงเขาว่า "มุลลาฮาดีย์ ซับซาวอรีย์ เป็นฮากีมที่เป็นนักขบคิดและนักปรัชญาผู้ยิ่งใหญ่ เป็นนักวิชาการและนักรหัสยะที่สมบูรณ์แบบ เป็นหนึ่งในนักปรัชญาและฮากีมอิสลามผู้ยิ่งใหญ่แห่งอิหร่านในปลายศตวรรษที่ 13 ของฮิจเราะห์ ซึ่งเป็นผู้นำของนักศาสนศาสตร์แห่งศาสนาอิสลามและผู้นำทางวิชาการด้านฮิกมัตและเทววิทยาในยุคนี้ "อองรี คอร์บิน" นักปรัชญาชาวฝรั่งเศสร่วมสมัยเขียนเกี่ยวกับโลกนี้ในหนังสือประวัติศาสตร์ปรัชญาอิสลามของเขาว่า " เหนือสิ่งอื่นใด จะเห็นได้ชัดเจนในผลงานและรูปแบบการเรียบเรียงถ้อยคำแห่งความคิดของเขา

 ซึ่งเป็นหนึ่งในผลงานที่หยิบยกมาจากของมุลลาศัดรอ, ฮิกมัตอิชร็อกซุห์วัรดีย์, งานเขียนของ อิบนิ  อาราบี และหนังสือฮะดิษของบรรดาของชีอะฮ์

ผลงานและการเสียชีวิตของมุลลาฮาดีย์ ซับซาวอรีย์

ในบรรดาผลงานของมุลลาฮาดีย์ ซับซาวอรีย์ ได้แก่ "คำอธิบายมันซูเมห์" "อัซรอรุ้ล ฮิกัม ฟิ้ล มัฟติตาห์ วั้ล มุคติตุม" ฮาวาชีย์ บัร ชะวาฮิด อัล รุบูบียะห์ ฟิ้ล มานาฮิญิ้ลซุลูกียะห์ โดย มุลลาศัดรอ, "หมายเหตุเกี่ยวกับต้นกำเนิดและการฟื้นคืนชีพ" โดย มุลลาศัดรอ ฮาวาชี บัร มับดะห์ วะมาอาดโดย มุลลาศัดรอ  ฮาวาชี บัร มาฟาตีฮุ้ลฆ็อยบ์" โดย มุลลาศัดรอ, ฮาวาชี บัร อัซฟารุ้ลอัรบาอะห์ โดย มุลลาศัดรอ, "ชัรฮ์ นิบรอซุ้ลฮูดาฟีอัซรอรุ้ลอะซาซ", "ราซาอิล ฮากีม ซับซาวอรีย์", "อัล-เราะห์ วัลกอร์เราะห์", "ฮาดี อัล-มุดิลลิน ฟี อุซุลลุดดีน", "คำอธิบายของมัษนาวีย์ของเมาลานา ญาลาลุดดีน มูฮัมหมัด บิน บัลคีย์, "มาอาดในปรัชญาและเทววิทยาอิสลาม ", "ฮาวาชี บะห์ญะตุ้ลมัรดียะห์ โดย ญาลาลุดดีน ซุยูตีย์", "ชีวประวัติของฮากีม", "เราะฮีก" ในวิชาการบาดีอ์  และ "ดีวานอัซร็อร "ซึ่งเป็นดีวานกวีนิพนธ์ของเขา

เขากลับมาที่เมืองมัชดฮัดในปี 1242 ฮ.ศ. เพื่อสอนที่โรงเรียนฮัจญ์ ฮาซัน  เป็นเวลา 5 ปีมีลูกศิษย์ อาทิเช่น อายาตุ้ลลอฮฮัจญ์ มีรซา ฮะซัน ฮากีม ดามาด, ฟอเฏ็ล ยัซดีย์, ซัยยิด อะหมัด อาดีบพีชอโวร์ และ เชคอิบรอฮีม เตห์รานี หรือที่รู้จักในชื่อเชคโมอัลเล็ม- ฮัจย์มุลลาฮาดีย์ ซับซาวอรีย์ เสียชีวิตในซับซาว็อร์ และร่างของท่านถูกฝังที่นั่น

วันที่ 27 กุมภาพันธ์ ตรงกับวันที่ 8 อิสฟัน ในปฏิทินประจำชาติของอิหร่าน ได้รับการตั้งชื่อให้เป็นวันรำลึกถึงฮากีม ฮัจย์มุลลาฮาดีย์ ซับซาวอรีย์