อาลี อักบัร เดห์โคดา

อาลี อักบัร เดห์โคดา เกิดปี 1257 เสียชีวิตในวันที่ 7 อิสฟัน 1334  เขาเป็นนักประพันธ์ ผู้เขียนพจนานุกรม  นักการเมือง และนักกวีชาวอิหร่านที่มีชื่อเสียง เขาเป็นผู้เขียนและเป็นผู้ก่อตั้งพจนานุกรมเดห์โคดา   เดห์โคดาเป็นหนึ่งในบุคคลที่ฉลาดที่สุดในด้านวัฒนธรรมและวรรณกรรมเปอร์เซียร่วมสมัย

อาลี อักบัร เดห์โคดา เกิดในปี 1257 ในกรุงเตหะราน ในย่าน Sangalaj บิดาของเขา ข่าน บอบอข่าน ซึ่งเป็นทหารและเป็นหนึ่งในชนชั้นกลางของ เมืองกัซวีน  ออกจากเมืองกัซวีนก่อนที่เขาจะเกิดและขายทรัพย์สินและตั้งรกรากในกรุงเตหะราน เมื่อเขาอายุ 9 ขวบ บิดาของเขาเสียชีวิตที่บุรูเญิร และมารดาของเขารับหน้าที่ในการเลี้ยงดูเขา  ขณะนั้น กุลามฮูเซน บุรูเญิรดีย์ หนึ่งในมิตรสหายของครอบครัวเขา ก็ได้เริ่มสอน เดห์โคดา  เดห์โคดาได้ร่ำเรียนศึกษาระบบเก่ากับเขา

ในคราวเปิดโรงเรียนรัฐศาสตร์สังกัดกระทรวงการต่างประเทศเมื่อปี  1278 เดห์โคดาได้เข้าร่วมการสอบเข้าโรงเรียนและศึกษาที่นั่น และสี่ปีต่อมาเขาก็เป็นหนึ่งในผู้สำเร็จการศึกษากลุ่มแรกๆ ของโรงเรียนรัฐศาสตร์ ช่วงเวลาที่เขาศึกษาที่นั่น เขาได้ทำความคุ้นเคยกับพื้นฐานของวิชาการใหม่ๆและภาษาฝรั่งเศส ครูสอนวรรณคดีเปอร์เซียในโรงเรียนนั้นคือ มูฮัมหมัด ฮูเซน ฟุรูฆีย์ และในบางครั้ง เดห์โคดา ก็ได้รับมอบหมายให้สอนวรรณกรรมในชั้นเรียน เนื่องจากบ้านของเดห์โคดาอยู่ติดกับบ้านของ เชค ฮาดี นัจม์ออบอด เดห์โคดาจึงใช้โอกาสนี้เพื่อใช้ประโยชน์จากเขา

หลังจากสำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนรัฐศาสตร์  เดห์โคดาซึ่งปัจจุบันถูกขนานนามว่า  มีรซา อาลีอักบัร ข่าน กัซวีนีย์ ได้เข้าทำงานในกระทรวงการต่างประเทศ และในปี 1281 เมื่อที่ปรึกษาของอัลเดาละห์ ฆ็อฟฟารีย์  ได้รับแต่งตั้งให้เป็นเอกอัครราชทูตอิหร่านประจำประเทศบอลข่าน เดห์โคดาก็เข้าร่วมในฐานะเลขานุการเอกอัครราชทูต . พวกเขาอยู่ในยุโรปนานกว่าสองปีในเมืองเวียนนา เดห์โคดาใช้โอกาสนี้เพื่อเรียนรู้ภาษาฝรั่งเศสและความรู้ใหม่เพิ่มเติม เขากลับมาอิหร่านในปี 1284

การกลับมาอิหร่านของเดห์โคดา ใกล้กับจุดเริ่มต้นของลัทธิรัฐธรรมนูญ  ช่วงแรกเป็นเวลาหกเดือน เขาทำงานเป็นที่ปรึกษาและล่ามให้กับวิศวกรชาวเบลเยียม เมอซิเออร์ ดูบรุค

มีรซา ญะฮอนฆีร ข่าน ชีรอซีย์ และมีรซา กาซิม ข่าน ตับรีซีย์ เชิญให้เขาร่วมงานในการเริ่มตีพิมพ์หนังสือพิมพ์ ซูรอิสรอฟีล  ซึ่งพวกเขาคือผู้ก่อตั้งขึ้นเอง   เดห์โคดาเป็นนักเขียนหลักของหนังสือพิมพ์ ซูรอิสรอฟีล ตั้งแต่แรกเริ่มเลย

ด้วยการเขียนบทความในหนังสือพิมพ์ ซูรอิสรอฟีล  เขาจึงกลายเป็นหนึ่งในผู้นิยมรัฐธรรมนูญ นี่คือเหตุผลว่าทำไมเขาถึงโกรธเคืองมูฮัมหมัด อาลี ชาห์ และหากไม่ได้รับความช่วยเหลือจากสถานทูตอังกฤษเพื่อปกป้องเขา เขาก็คงต้องเผชิญกับชะตากรรมเช่นเดียวกับเพื่อนร่วมงานของเขา

หนังสือพิมพ์รายสัปดาห์ฉบับแรกนี้ตีพิมพ์ในวันพฤหัสบดีที่  8 โครดอด 1286 ในกรุงเตหะราน  สิบสี่เดือนต่อหนังสือพิมพ์ ซูรอิสรอฟีล ถูกปิดและถูกระงับ ซึ่งตีพิมพ์ไปแล้วทั้งหมด32ฉบับด้วยกัน ฉบับสุดท้ายคือฉบับของวันที่ 20 ญะมาดิลอูลา 1326 ในตอนต้นของหนังสือพิมพ์แต่ละฉบับ เดห์โคดา เขียนบทความเกี่ยวกับประเด็นทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม และลงท้ายบทความด้วยนามแฝง ชารันด์ และ พะรันด์  รูปแบบการเขียนบทความเหล่านี้ไม่เคยมีมาก่อนในวรรณคดีเปอร์เซียซึ่งเป็นการสร้างรูปแบบใหม่ในวารสารศาสตร์อิหร่านและร้อยแก้วเปอร์เซียร่วมสมัย