ทำความรู้จักกับศิลปะสไตล์อิหร่านดั้งเดิม ส่วนที่หนึ่ง - การออกแบบสไตล์ดั้งเดิม

บางทีอาจมีคำถามเกิดขึ้นสำหรับคุณว่า อะไรคือปัจจัยในการก่อตัวขึ้นของการออกแบบและแบบแปลน (ทางศิลปะ) ต่างๆ ของอิหร่าน-อิสลาม และมีพื้นฐานมาจากสิ่งใด? งานออกแบบด้านสถาปัตยกรรม งานเขียนสีวิจิตร (ดีไซน์) งานโลหะ งานกระเบื้อง และศิลปะอิสลามที่สำคัญของอิหร่านที่เราพบเห็นนั้นเกิดขึ้นจากองค์ประกอบใดบ้าง เกิดขึ้นได้อย่างไร อะไรคือกฎและหลักการที่ซับซ้อนเหล่านั้น? และคำตอบของมัน คือ การออกแบบต่างๆ เหล่านี้อยู่บพื้นฐานการออกแบบตามศิลปะสไตล์อิหร่านดั้งเดิม โดยการออกแบบสไตล์อิหร่านดั้งเดิมนั้นคือ การวาดชุดของรูปทรงและลวดลายที่บรรดานักศิลปะได้สร้างขึ้นเพื่อใช้ในการตกแต่งงานศิลปะและงานสถาปัตยกรรมที่เป็นไปตามช่วงยุคสมัย เนื่องจากรูปแบบที่มั่นคงทางแบบแปลนและมีความสวยงามที่เด่นชัด จนสามารถสร้างความสัมพันธ์ทางจิตวิญญาณให้แก่ผู้พบเห็นถึงแม้กาลเวลาจะผ่านไปเท่าไรก็ตาม จนกลายเป็นสัญลักษณ์ทางศาสนาหรือชาติพันธุ์ และต้องบอกว่าสิ่งเหล่านี้ได้กลายเป็นส่วนสำคัญของวัฒนธรรมและอารยธรรมอิหร่าน – อิสลาม ไปโดยปริยาย การออกแบบลวดลายดั้งเดิมที่ใช้ในงานศิลปะ เช่น เครื่องปั้นดินเผา งานกระเบื้อง งานก่ออิฐ งานปูนปั้น ลายพรม งานเขียนตกแต่งด้วยเงินและทอง (เอกสารตัวเขียนสีวิจิตร Illuminated manuscript) เป็นต้น อาจมีคำถามอื่นอีกว่า อะไรคือคุณสมบัติพิเศษของการออกแบบสไตล์อิหร่านดั้งเดิม และอะไรทำให้การออกแบบประเภทนี้แตกต่างจากประเภทอื่นๆ ที่คล้ายกัน? การออกแบบสไตล์อิหร่านดั้งเดิมถูกสร้างบนพื้นฐานของรูปแบบองค์รวมที่เป็นระบบ สวยงาม และมีความหมายซ่อนอยู่ ซึ่งหลักการเหล่านี้จัดอยู่ในหลายหมวดหมู่ด้วยกัน ลำดับแรกคือหลักของการเคลื่อนที่ (วิวัฒนาการสู่ความสมบูรณ์) กล่าวกันว่าหลักของการเคลื่อนที่ในการออกแบบสไตล์อิหร่านนั้นก็คือ ทุกสิ่งทุกอย่างในโลกนี้ล้วนมีการเคลื่อนที่ทั้งสิ้น และการเคลื่อนที่นี้ หากเคลื่อนไปตามแนวทางที่ถูกต้องจะทำให้สิ่งนั้นเกิดความสมบูรณ์ขึ้น ตัวอย่างเช่น  ตัวอ่อน (ทารกในครรภ์) ซึ่งจะสมบูรณ์ได้ก็ต่อเมื่อมีการเคลื่อนตัวอย่างช้าๆ และถูกต้อง จนเกิดเป็นทารกน้อยที่สมบูรณ์ สิ่งมีชีวิตอื่นก็เช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นเมล็ดพืชเล็กๆ หรือตัวอ่อนของมนุษย์ (ก็อาศัยหลักการเคลื่อนที่และวิวัฒนาการนี้)  หลักการนี้เป็นสัญลักษณ์หนึ่งของการออกแบบสไตล์อิหร่านดั้งเดิมซึ่งรวมทั้งการเคลือนที่ในรูปแบบเกลียว (Logarithmic spiral) หรือการหมุนแบบก้นหอยทาก ความหมายการเคลือนไหวแบบเกลียว (Logarithmic spiral) ดั่งรูปแบบที่ 1 ดังนั้นการหมุนเกลียวในการออกแบบสไตล์อิหร่านดั้งเดิมจึงเป็นสัญลักษณ์ของหลักการเคลื่อนที่ รูปแบบที่ 2 คำถาม : คุณสามารถหาเกลียวในภาพด้านล่างได้หรือไม่?