ศิลปะตัษฮีบ (ปิดทอง) อัลกุรอาน

ตัษฮีบ (Illumination) เป็นคำภาษาอาหรับ ความหมายตามรากศัพท์เดิม แปลว่า ทอง (การปิดทอง) ศิลปะชนิดนี้ใช้ทองเป็นองค์ประกอบหลักจึงมักเรียกกันว่า การปิดทอง (Gilded) อิหร่านถือเป็นแหล่งกำเนิดศิลปะชนิดนี้ โดยเริ่มแรกใช้ในการตกแต่งพระคัมภีร์อัลกุรอานของชาวมุสลิม ยุคก่อนอิสลามการตกแต่งคัมภีร์และหนังสือต่าง ๆ ในอิหร่านมีอยู่อย่างแพร่หลาย และหนังสือที่โด่งดังที่สุดมีชื่อว่า อัรฉัง (Arzhang) (ค.ศ.274-216) เป็นของศาสดายุคก่อน ๆ ในอิหร่าน ตัษฮีบคัมภีร์กุรอ่านเริ่มแรกที่นำมาใช้นั้นเพื่อให้ง่ายต่อการอ่านโองการต่าง ๆ โดยการทำวงกลมสีทองหลังจากทุก ๆ 10 โองการซึ่งเรียกว่า มัชอัร แปลว่า สิบ หลังจากนั้นศิลปะชนิดนี้ค่อย ๆ เฟื่องฟูจนนำมาสู่การเขียนตัวษรและตกแต่งปกอัลกุรอ่าน กระทั้งได้รับความนิยมสูงสุดในช่วงศตวรรษที่ 9 – 11 ตามปฏิทินอิสลาม คัมภีร์กุรอานปิดทองในปัจจุบันถูกนับว่าเป็นผลงานเอกของการตกแต่งหนังสือระดับโลก มีบทความและงานวิจัยมากมายเกี่ยวกับความสวยงาม ความละเอียดอ่อน และความลึกลับของศิลปะชนิดนี้ ศิลปะการปิดทองอัลกุรอานยังถือได้ว่าเป็นศิลปะที่ศักดิ์สิทธิ์อย่างหนึ่งของศาสนาอิสลามด้วย

วิธีการปิดทอง (ตัษฮีบ) คัมภีร์อัลกุรอาน

ต้นแบบของศิลปะการปิดทองเกิดขึ้นพร้อมกับการเขียนและการประดิษฐ์ตัวอักษรของโองการอัลกุรอาน ในช่วงแรกจะเป็นลวดลายเรขาคณิตและลวดลายอิสลามแล้วนำมาทาสีด้วยทองหรือเงิน ทองเป็นองค์ประกอบหลักของงานศิลปะชนิดนี้เนื่องจากมีลักษณะพิเศษเพราะให้ความสว่าง สวยงาม และละเอียดอ่อน สาเหตุสำคัญที่ใช้ทองในศิลปะนี้นั้นก็เพราะทองมีความคงทนถึงแม้เวลาจะผ่านไปนานหลายปีก็ตาม โลหะเงินจะไม่นิยมนำมาใช้มากนักเพราะจะเป็นสีดำเมื่อเกิดการสัมผัสกับอากาศและความชื้นจนทำให้ความสว่างและความเงางามหายไป เงินถูกถอดออกจากหมวดสีการปิดทองและนำสีฟ้าเข้ม (Ultramarine) ที่มาจากหินแลพิสแลซูลี (Lapis Lazuli) มาใช้แทน จนสีฟ้าและสีของทองกลายเป็นสีหลักของศิลปะปิดทองจนถึงทุกวันนี้

วิธีการปิดทองมีดังนี้ ขั้นแรก ออกแบบลวดลายที่ต้องการซึ่งประกอบด้วยลายดอกไม้ ใบไม้ และลวดลายอิสลามในรูปแบบเรขาคณิต โดยนำมาวาดลงบนกระดาษขาวบางด้วยดินสอสีดำ เมื่อวาดเสร็จให้นำไปวางบนกระดาษสำหรับปิดทองแล้วใช้หินอาเกตปลายแหลมถูเพื่อคัดลอกลายจากกระดาษต้นแบบไปสู่กระดาษที่ใช้สำหรับการปิดทอง กระดาษสำหรับการปิดทองเป็นกระดาษที่ถูกเคลือบด้วยแป้งมัน หลังจากลวดลายถูกคัดลอกแล้วจะใช้หมึกสีน้ำตาลทาทับบนกระดาษเพื่อให้ลวดลายนั้นคงอยู่ ขั้นตอนต่อไปเป็นการลงสี โดยเริ่มต้นด้วยสีทอง ทุกส่วนที่มีสีทองจะถูกลงสีด้วยการปิดทองด้วยทองคำบริสุทธิ์ 24 กะรัต หลังจากการปิดทองจะทำการลงสีต่าง ๆ บนดอกไม้ ใบไม้ และบนลายอิสลาม เมื่อลงสีเสร็จแล้วจะใช้หมึกสีดำวาดเป็นกรอบของภาพด้วยพู่กันแบนเพื่อทำให้ชิ้นงานโดยเฉพาะสีต่าง ๆ ดูโดดเด่นขึ้น จากนั้นจะเป็นการลงสีพื้นหลังของภาพโดยใช้สีฟ้าเข้มและสีฟีรูเซะ (เทอร์ควอย) และในขั้นตอนสุดท้ายของงานเป็นการลงสีเงาให้กับดอกไม้ตามแบบลวดลายต่าง ๆ จนเสร็จสมบูรณ์

ศิลปะตัษฮีบในปัจจุบัน

ณ วันนี้ศิลปินมากมายในประเทศต่าง ๆ ได้แสดงความสนใจและตอบรับงานศิลปะชนิดนี้ ทำให้ศิลปะนี้ได้รับการจัดแสดงขึ้นทุกสองปีตามเทศกาลต่าง ๆ ในแถบประเทศอิสลาม ศิลปินวัยรุ่นได้ใช้ศิลปะชนิดนี้ควบคู่ไปกับการใช้ศิลปะแบบดั้งเดิม เช่น การใช้การปิดทองในการตกแต่งหนังสือทางวัฒนธรรม เช่น กวีนิพนธ์ของกวีผู้ยิ่งใหญ่ เช่น คัยยาม เมาลาวี ฮาฟิซ เฟรดูซี และซะดี เป็นต้น และพวกเขายังใช้ศิลปะนี้ในบริบทต่าง ๆ โดยการสร้างสรรค์ผลงานดั้งเดิมที่สวยงามในงานด้านทัศนศิลป์และการตกแต่งภายใน เช่น การตกแต่งฝาผนัง นาฬิกาตัษฮีบ เครื่องใช้ที่มีลวดลายตัษฮีบ และอื่น ๆ ศิลปะตัษฮีบเป็นศิลปะที่สวยงามและดูมีราคาสูง ความซับซ้อนและความสวยงามของมันทำให้ศิลปินเกิดความสงบสุขจนมีผู้สนใจศิลปะนี้มากมายทั่วโลก ศิลปะการปิดทองจัดเป็นหนึ่งในศิลปะศักดิ์สิทธิ์ในบรรดาศิลปะต่าง ๆ ของอิสลาม ในอิหร่านและประเทศอิสลามอื่น ๆ ได้นำศิลปะนี้มาสอนเป็นสาขาหนึ่งในระดับมหาวิทยาลัยด้วย ทุกท่านสามารถรับชมผลงานตัษฮีบอัลกุรอานได้ที่วิดีโอด้านล่างนี้

	ศิลปะตัษฮีบ (ปิดทอง) อัลกุรอาน