พิพิธภัณฑ์มูฮัรรอมที่ตับรีซ สถานที่สำหรับทำความรู้จักกับประเพณีของชาวอาเซอร์ไบจาน

เดือนมูฮัรรอม เป็นเดือนแรกของปฏิทินฮิจเราะห์ศักราช ซึ่งวันที่ 10 ของเดือนนี้ หรือที่เรียกว่า "อาชูรอ" เป็นวันครบรอบการเป็นชะฮีดของอิมามฮูเซน (อ.) อิมามท่านที่สามของชีอะฮ์ พร้อมเหล่าสหายของท่านในสมรภูมิกัรบาลา อิมามฮูเซนถือเป็นแบบอย่างของผู้รักเสรีภาพและนักต่อสู้กับความอยุติธรรม ท่านไม่ยอมประนีประนอมกับยะซีด ผู้ปกครองที่กดขี่ในยุคนั้น และแม้จะได้รับเชิญจากชาวเมืองกูฟะฮ์ให้เดินทางไป แต่กลับถูกกองทัพจำนวนมากขวางทางไว้ และในที่สุดท่านก็ถูกสังหารอย่างไม่ยุติธรรมพร้อมสหายของท่าน ครอบครัวของท่านถูกจับเป็นเชลย

ในปัจจุบัน เดือนมูฮัรรอม เป็นช่วงเวลาที่ผู้คนทั่วโลกมุสลิมร่วมรำลึกและไว้อาลัยต่อเหตุการณ์อันยิ่งใหญ่นี้ โดยจัดพิธีกรรมและกิจกรรมเฉพาะขึ้นเพื่อแสดงความเคารพ ในประเทศอิหร่าน การไว้อาลัยในเดือนมูฮัรรอม ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมในทุกภูมิภาค แต่ละท้องถิ่นมีสัญลักษณ์และประเพณีเฉพาะของตนในการต้อนรับเดือนมูฮัรรอม และรำลึกถึงอิมามฮูเซน โดยเฉพาะในเมืองตับรีซ ชาวอาซารีในอิหร่านมีรูปแบบการไว้อาลัยที่มีเอกลักษณ์โดดเด่น จึงมีการก่อตั้ง "พิพิธภัณฑ์มูฮัรรอม " ขึ้นเพื่อรวบรวมและจัดแสดงวัฒนธรรมเหล่านี้ให้ผู้สนใจได้เยี่ยมชม

ลักษณะของพิพิธภัณฑ์มูฮัรรอม  เมืองตับรีซ
พิพิธภัณฑ์นี้จัดอยู่ในหมวดพิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์วิทยา มีเป้าหมายในการแสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมท้องถิ่นที่เกี่ยวข้องกับเดือนมูฮัรรอม  โดยเฉพาะในเขตอาเซอร์ไบจานตะวันออก ภายในพิพิธภัณฑ์มีสัญลักษณ์ที่เกี่ยวข้องกับพิธีกรรมของเดือนมูฮัรรอม  เช่น รูปปั้นม้า “ซุลญะนา” (ม้าของอิมามฮูเซน) ธง  เครื่องประดับพิธี  เปลเด็กจำลอง  โคมไฟ เทียน ป้ายข้อความ และธงที่มีภาพวาดศักดิ์สิทธิ์

ส่วนจัดแสดงต่าง ๆ ของพิพิธภัณฑ์
บริเวณทางเข้ามีรูปปั้นซุลญะนา ม้าของอิมามฮูเซน ชั้นแรกจัดแสดงธง และอุปกรณ์ที่ใช้ในพิธี เช่น เปลเด็ก โคมไฟ และ “ตอฆ์” ซึ่งเป็นธงเหล็กที่มีปลายยาว มีตอฆ์โบราณ 10 ชิ้นจากหมู่บ้านต่าง ๆ ในอาเซอร์ไบจานตะวันออก รวมถึงธงของหมู่บ้านเอสฟันญานในเมืองเอสโก ตอฆ์ของหมู่บ้านโคช์นอบและทอเซกันด์ในเมืองฮาริส และ ธงจากหมู่บ้านในเมืองโญล์ฟา ตอฆ์ที่เก่าแก่ที่สุดในพิพิธภัณฑ์นี้มาจากย่านตลาดในเมืองเอฮาร์ สร้างขึ้นเมื่อปี ฮ.ศ. 1243

ชั้นสองจัดแสดงอุปกรณ์สำหรับการแสดงละครศักดิ์สิทธิ์ “ตะอ์ซิเยะห์” และการเล่านิทาน “พัรเดห์คอนีย์” รวมถึงอ่างน้ำที่ใช้ในพิธี “ตัชต์โกซอรี” ซึ่งเป็นพิธีเติมน้ำเพื่อรำลึกถึงความกระหายของเด็ก ๆ ในเหตุการณ์อาชูรอ น้ำในอ่างจะถูกแจกจ่ายแก่ประชาชนหลังเสร็จพิธี นอกจากนี้ยังมีการจัดแสดงกาน้ำชาโบราณที่ใช้ในงานเลี้ยงระหว่างพิธีไว้อาลัย และเครื่องดนตรีเช่น ปี่ ฉาบ  และกลอง

ที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์มูฮัรรอม
พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ตั้งอยู่ในบ้านของ ดร.ซอเฮตี หนึ่งในแพทย์ผู้มีชื่อเสียงในยุคกอญาร์และต้นราชวงศ์ปาห์ลาวี ท่านเป็นผู้มีความศรัทธาอย่างลึกซึ้งต่ออิมามฮูเซน และใช้บ้านของตนในการจัดพิธีไว้อาลัยทุกปีในช่วง 10 วันแรกของเดือนมูฮัรรอม  หลังจากท่านเสียชีวิต ลูกหลานยังคงรักษาธรรมเนียมนี้ไว้ ปัจจุบันบ้านหลังนี้ยังคงจัดพิธีไว้อาลัย และทำหน้าที่เป็นพิพิธภัณฑ์ด้วย

บ้านหลังนี้มีพื้นที่ 409 ตารางเมตร สร้างในปลายยุคกอญาร์ มีสถาปัตยกรรมอิฐที่สวยงาม ทางเข้าเป็นประตูโค้งเชื่อมกับลานกลางบ้าน มีใต้ดิน ซึ่งมีสองชั้น ในใต้ดินมีห้องน้ำ ห้องเก็บของ และห้องเก็บศพ ชั้นบนมีห้องโถงใหญ่และห้องรับรองแขกหลายห้อง อาคารนี้ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติอิหร่านในปี ค.ศ. 1999 และเปิดเป็นพิพิธภัณฑ์มูฮัรรอม อย่างเป็นทางการในปี ค.ศ. 2008