พระราชวังอาลีกอพู

จัตุรัส นักเชญะฮอน์เมืองอิสฟาฮาน มีลักษณะรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า โดยทั้ง 4 ด้านของจัตุรัสมีสถาปัตยกรรมหลักทางประวัติศาสตร์ปรากฎอยู่ และหนึ่งในนั้นคือ สถาปัตยกรรม อาลีกอพู ซึ่งมีความแตกต่างไปจาก 3 สถาปัตยกรรมที่หลือ เพราะอาลีกอพู ไม่ใช่มัสยิดและซุ้มประตูใหญ่ แต่เป็นพระราชวังที่ชาห์ซะฟาวี ใช้เป็นพระที่นั่งในการรับชมการแข่งขันโปโลภายในจตุรัส นักเชญะฮอน์ สถาปัตยกรรมชิ้นนี้มีความสูง 48 เมตร เริ่มก่อสร้างในสมัยชาห์อับบาส ซะฟาวีระหว่างปี 1595 – 1599 กระทั้งมีการดำเนินการต่อในสมัยตัวแทนของชาห์อับบาสที่ 1 อีก 70 – 100 ปี จนแล้วเสร็จสมบูรณ์ พระราชวังอาลีกอพู เป็นพระที่นั่งและทำเนียบรัฐบาลของสุลตานแห่งซะฟาวี และใช้สำหรับการประชุมระหว่างกษัตริย์กับอาคันตุกะและทูตจากต่างประเทศ

ในสมัยซะฟาวี สถาปัตยกรรมอาลีกอพู คือประตูใหญ่ที่นำไปสู่จัตุรัสนักเชญะฮอน์ แต่ปัจจุบันเมื่อเข้าสู่จตุรัสจะต้องหันหน้าไปทางทิศใต้เพื่อรับชมสถาปัตยกรรมดังกล่าว มุมมองอันงดงามของพระราชวังอาลีกอพู แสดงให้เห็นถึงความคิดริเริ่มและศักดิ์ศรีทางสถาปัตยกรรมตะวันออก และให้มุมหนึ่งก็แสดงให้เห็นถึงความเป็นตะวันตกด้วย

พระราชวังอาลีกอพู ไม่ได้ถูกสร้างขึ้นเหมือนดั่งรูปแบบในปัจจุบัน โดยสถาปัตยกรรมดั้งเดิมเป็นเพียงประตูเข้าสู่ทำเนียบรัฐบาลซะฟาวีที่มีความเป็นธรรมดาเท่านั้น แต่ในสมัยชาห์อับบาสมีการต่อเติมช่วงชั้นต่าง ๆ เข้ามา และสถาปัตยกรรม อาลีกอพู จึงกลายเป็นมรดกทางประวัติศาสตร์ของชาห์อับบาสที่ 2 อีกเช่นกัน ตัวอาคารพระราชวังมี 6 ชั้น ซึ่งแต่ละชั้นเชื่อมต่อกันด้วยบันไดที่ปูด้วยกระเบื้อง ชั้นล่างประกอบด้วยห้องโถงสองห้องเพื่อใช้ในการดำเนินการเกี่ยวกับศาลและการบริหารราชวังของซะฟาวี

อีกหนึ่งส่วนที่น่าทึ่งสำหรับพระราชวังอาลีกอพู คือ "ห้องดนตรี" บนผนังห้องนี้มีการตกแต่งที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะโดยใช้รูปแบบแจกันคว่ำเป็นแบบในการบุผนัง ที่นอกจากจะทำให้ดูสวยงามแล้วยังทำให้เกิดเสียงก้องกังวานอีกด้วย

หอระเบียง อาลีกอพู ตั้งอยู่ชั้นสามและหันหน้าสู่จัตุรัส โดยมีเสา 18 เสา คอยค้ำยันดาดฟ้าและบนฝ้าเพดานไม้มีจิตรกรรมมากมายปรากฏอยู่ โดยตรงกลางหอระเบียงมีสระน้ำหินอ่อนซึ่งรูปแบบของมันปรากฏอยู่บนฝ้าเพดานของหอระเบียง จากหอระเบียงอันนี้สามารถมองเห็นจตุรัสได้ทุกส่วน

ดังที่กล่าวไปข้างต้น บันไดของพระราชวังได้ถูกปูด้วยกระเบื้อง แต่เมื่อขณะเดินขึ้นบันไดทำให้เกิดความรู้สึกว่ากำลังเดินอยู่บนพรม อันเนื่องมาจากลวดลายที่งามของตัวกระเบื้องนั้นเอง หนึ่งในชิ้นงานที่โด่งดังของพระราชวังอาลีกอพู คือประตูไม้ โดยกล่าวกันว่าถูกนำมาจากฮะรัมท่านอิมามอาลี เมืองนะญัฟ (อิรัก) ซึ่งจารึกที่บนประตูทางเข้าว่า “ฉัน (นบีมูฮัมหมัด) คือนครแห่งความรู้ และอาลีคือประตูแห่งเมืองนั้น”