เนซอมีย์ไม่ควรถูกละเลย

ญามาลุดดีน อบูมูฮัมหมัด อิลยาส บิน ยูซุฟ บิน ซะกี บิน มุอัยยัด รู้จักในชื่อ  เนซอมีย์  เกิดในศตวรรษที่ 6 ของฮิจเราะห์ (ค.ศ.ที่ 2) ในหมู่บ้านกันเญห์  เนซอมีย์  มีความรู้อย่างสมบูรณ์ในด้านวรรณกรรม ดาราศาสตร์ วิชาการ  อิสลาม นิติศาสตร์ เทววิทยา และภาษาอาหรับ  การถ่ายทอดเรื่องราวและสัญลักษณ์เปรียบเทียบในบทกวีซึ่งเรียกว่า "บทกวีโคลงสั้น ๆ" มีวิวัฒนาการอย่างเป็นระบบ "เฆนา" ในรากศัพท์หมายถึงเพลงที่ไพเราะ บทเพลง และในวรรณคดีเปอร์เซีย มันเป็นร้อยแก้วหรือบทกวีที่แสดงออกถึงอารมณ์และความรู้สึกส่วนตัวของกวีหรือนักเขียน "เนซอมีย์  กันญาวีย์" เป็นผู้สร้างรูปแบบใหม่ของการถ่ายทอดเรื่องราวในวรรณคดีและบทกวีเปอร์เซีย

ผลงานของเนซอมีย์

ผลงานทางที่สำคัญที่สุดของเนซอมีย์ คือ "5 ขุมทรัพย์" หรือ "ค็อมซะห์" เมื่อเราพูดถึง5 ขุมทรัพย์ของเนซอมีย์  หมายถึง "มัคซะนุ้ลอัซรอร" "โคซโร และ ชีรีน"  "ลัยลา และ มัจนูน" "ฮัฟพัยกัร" และ "อิสกันดัรนอเมห์" แน่นอนว่า5 ขุมทรัพย์นี้ไม่ใช่ผลงานของเนซอมีย์ ทั้งหมด  ดีวานที่เป็นบทกวีและโคลงสั้น ๆ ของเนซอมีย์ ยังคงเหลืออยู่

ผู้เชี่ยวชาญในสาขาวรรณคดีอิหร่านทุกคนต่างเห็นพ้องกันว่าทักษะของกวีผู้มีชื่อเสียงแห่งศตวรรษที่ 6 ท่านนี้ได้เลือกคำและวลีที่เหมาะสมเพื่อสร้างผลงานประพันธ์ใหม่และพิเศษ

ลัยลา และ มัจนูน, โคซโร และ ชีรีน เป็น2 มัษนาวีย์ของเนซอมีย์ ซึ่งได้สร้างความตรึงใจแก่ชาวอิหร่านและน่าจดจำ เรื่องราวอันน่าทึ่งของความรักระหว่าง โคซโร พัรวีซ (กษัตริย์ซัสซานิด ผู้ยิ่งใหญ่แห่งอิหร่าน) และ ชีรีน (เจ้าหญิงแห่งอาร์เมเนีย) ในหนังสือโคซโร และ ชีรีน ซึ่งจะอ่านในงานรื่นเริงของชาวอิหร่าน ความรักอันเร่าร้อนระหว่างลัยลาและมัจนูนกลายเป็นคำอุปมาในหมู่ชาวอิหร่าน ชาวอิหร่านมองเห็นจุดสูงสุดของความรักระหว่างคู่รักระหว่างลัยลาและมัจนูน ผลงานอีก3ชิ้นของเนซอมีย์ ยังไม่เป็นที่รู้จักในหมู่ประชาชนทั่วไป อาจเนื่องมาจากความซับซ้อนและการใช้คำศัพท์ทางวิชาการปรัชญาและผสมผสานระหว่างภาษาอาหรับ แต่สิ่งเหล่านี้ก็ไม่ได้ลดคุณค่าผลงานของเนซอมีย์ เลย  มัคซะนุ้ลอัซรอร ครอบคลุมประเด็นที่สำคัญมากในชีวิต เช่น การรู้จักตัวตน การรู้จักพระผู้เป็นเจ้า และคุณสมบัติทางศีลธรรมที่ดี

ฮัฟพัยกัร มีอีกชื่อหนึ่งว่า "บะห์รอมนอเมห์" และ "ฮัฟกุมบัด" เนซอมีย์ ได้บรรยายถึงองค์ประกอบทางสังคมและวัฒนธรรมต่างๆ ในฮัฟพัยกัร ตั้งแต่หลายปีก่อนที่เขาจะเกิดจนถึงช่วงชีวิตของเขาในรูปแบบของเรื่องราว ไม่ว่าจะเป็นโหราศาสตร์ดาราศาสตร์ไปจนถึงจริยธรรม วัฒนธรรม และเทววิทยาซึ่งสามารถพบได้ในหนังสือเล่มนี้ อิสกันดาร์นอเมห์ เป็นมัษนาวีย์อีกเล่มหนึ่งของค็อมซะห์ของเนซอมีย์  ประกอบด้วยสองส่วน คือ อิกบาลนอเมห์ และชารัฟนอเมห์    มัษนาวีย์นี้มี 1,500 บท ว่ากันว่า เนซอมีย์ เขียนผลงานชิ้นนี้ในวัยชรา  และต้องทนทุกข์ทรมานมากขึ้นในการแต่งบทกวีนี้ ในการเขียนอิสกันดาร์นอเมห์ เนซอมิได้ใช้ความรู้ ข้อมูล ข้อสังเกต และประสบการณ์ในชีวิต 70 ปีของเขาและวัฒนธรรมตุรกีอาเซอร์ไบจาน

ลอกเลียนค็อมซะห์เนซอมีย์

กวีหลายคนเลียนแบบสไตล์การถ่ายทอดเรื่องราวของเนซอมีย์  กันญาวีย์ ตัวอย่างเช่น อามีร โคซโรว์ ดะฮ์ลาวี ติดตาม เนซอมีย์  จากมัษนาวีย์ มุตตาลิอุ้ลอันวาร์   โคซโรว์ และ ชีรีน, ลัยลา และ มัจนูน เขียน ออยิเนห์ อิสกันดารีย์ และ ฮัชต์เบเฮ็ช คอญาวี เกร์มานี ได้ประพันธ์มัษนาวีย์ของ ฮุมอ และ ฮุมอยูน์, กุลและโนรูซ, โรซะตุ้ลอันวาร์, กามาลนอเมห์ และ โกฮัรนอเมห์ ซึ่งรวมกันเป็นห้ามัษนาวีย์ ของ คอโญว์ อับดุลเราะห์มาน ญามี ประพันธ์ชุดมัษนาวีย์ 7ชุดที่เรียกว่า ฮัฟโอร์แร็งก์ซึ่งรวมถึง เซลเซละตุซซะฮับ, ซาลามาน และ อับซอล์, โตห์ฟาตุ้ลอะห์ร็อร ซับฮาตุ้ลอับร็อร, ยูซุฟ และ สุไลคอ, ลัยลา และ มัจนูน และ โคร์นอเมห์ ซึ่งได้รับอิทธิพลจากเนซอมีย์    ค็อมซะห์ เนซอมีย์  ได้รับการแปลเป็นภาษาต่างๆ และในอิหร่าน ผลงานของ เนซอมีย์ ได้รับการสอนในโรงเรียนศาสนาในอดีตและโรงเรียนในปัจจุบัน