พิธีกรรมยารูนอักดา เป็นพิธีกรรมเก่าแก่ในการไว้อาลัยอิมามฮูเซน อ.

พิธีกรรมยารูนอักดา เป็นพิธีกรรมเก่าแก่ในการไว้อาลัยอิมามฮูเซน อ.

อิมามฮูเซนคือผู้นำชีอะห์คนที่3 ที่ได้รับความเคารพนับถือจากมุสลิม ความเคารพนี้เกิดจากความเสียสละอันเป็นเอกลักษณ์ของท่านในการปกป้องสัจธรรม (ฮัก) เมื่อยาซีด ผู้ปกครองที่กดขี่ในยุคนั้น เรียกร้องการบัยอัตจากท่านอิมาม ซึ่งยาซีดก็พร้อมที่จะมอบความมั่งคั่งมากมายให้กับท่านอิมามหรือแม้กระทั่งแต่งตั้งให้ท่านปกครองในอาณาจักรอิสลาม อย่างไรก็ตาม อิมามฮูเซน ซึ่งถือว่าการบัยอัตต่อผู้กดขี่เช่นนี้เป็นการขัดต่อศาสนา ท่านไม่ทำตามข้อเรียกร้องของยาซีด  ในที่สุด ในวันที่ 10 มูฮัรรอม (อาชูรอ) ท่านอิมามฮูเซนก็ถูกสังหารพร้อมกับสหายของท่านในดินแดนกัรบาลา ซึ่งในอิหร่าน เดือนมูฮัรรอมเป็นเดือนที่แห่งการแสดงออกถึงความรักของประชาชนที่มีต่อท่านอิมามฮูเซน ที่เป็นชะฮีดที่เมืองกัรบาลา ไม่กี่วันก่อนเดือนมูฮัรรอม ผู้คนต่างสาละวนอยู่กับการติดผ้าสีดำ (เพื่อเป็นสัญลักษณ์ของการไว้ทุกข์) ซึ่งเป็นสัญลักษณ์พิเศษในเดือนมุฮัรรอม การไว้ทุกข์ในเดือนมูฮัรรอมจะเริ่มขึ้นในคืนแรกของเดือนนี้และไปจบในวันที่ 9 และ 10 และจะดำเนินต่อไปจนถึงอีก 50 วันข้างหน้า (สิ้นเดือนศอฟัร) แน่นอนว่า อาจมีการจัดพิธีการที่คล้ายกันนี้ในช่วงเวลาอื่นๆ ของปี คล้ายกับการประชุมรายสัปดาห์หรือรายเดือน ซึ่งสามารถพบเห็นได้ในทุกเมืองและทุกชุมชนในอิหร่านได้

การจัดพิธีไว้อาลัยแก่ท่านอิมาฮูเซนตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมา ถือเป็นรากฐานของการกำเนิดประเพณีและพิธีกรรม ซึ่งในปัจจุบันถือเป็นส่วนสำคัญของวัฒนธรรมของอิหร่าน  การจัดพิธีกรรมต่างๆในแต่ละมุมของอิหร่านมีสีสันเฉพาะตัวตามวัฒนธรรม ภูมิศาสตร์ และประวัติศาสตร์ ในบรรดาพิธีกรรมเหล่านี้ พิธีกรรมบางส่วนได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของอิหร่านเนื่องจากมีลักษณะเฉพาะ เช่น พิธีกรรมยารูน อักดา ซึ่งจัดขึ้นด้วยวิธีพิเศษ

อักดัล ตั้งอยู่ที่ไหน?

เมืองอักดาเป็นเมืองที่ตั้งอยู่ในเขตทางตอนเหนือของจังหวัดยัซด์ เมืองอักดัลอยู่ห่างจากเมืองอาร์ดาคานประมาณ 32 กม. และมีสภาพอากาศร้อนและแห้งแล้ง เมืองนี้เคยเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ของศาสนาโซโรอัสเตอร์มาเกือบ 700 ปี และมีชื่อเสียงเป็นพิเศษในเรื่องนี้ แหล่งข้อมูลบางแห่งระบุว่าเมืองนี้มีอายุกว่า 6,000 ปี เมืองนี้เช่นเดียวกับเมืองทะเลทรายอื่นๆ ในอิหร่านมีบ้านเรือนที่สร้างด้วยดินเหนียวและโคลน โครงสร้างเมืองของยัซด์ประกอบด้วยผลงานจากยุคของอัลมูซัฟฟาร์ (รัฐบาลท้องถิ่นที่ปกครองภูมิภาคนี้ในศตวรรษที่ 14) จนถึงยุคปัจจุบัน

พิธียารูนอักดา จัดขึ้นอย่างไร?

พิธีกรรมนี้จัดขึ้นใน5คืนแรกของเดือนมูฮัรรอม คืนแรกของเดือนศอฟัรและ10วันสุดท้ายของเดือนศอฟัร ทุกๆสัปดาห์ในวันพฤหัสบดี จะมีพิธีกรรมที่คล้ายกันนี้ในเมืองอักดัล แต่โปรแกรมในเดือนมูฮัรรอมและเดือนศอฟัรยิ่งใหญ่กว่ามาก พิธีกรรมเริ่มต้นที่จัตุรัสด้านบนและด้านล่างของเมืองอักดัลและสิ้นสุดที่ในฮูซัยนียะห์ (ศาสนสถาน) ผู้ไว้ทุกข์จะแบ่งกันเป็นสองกลุ่มในพิธีกรรมยารูนอักดัล  และช่วงเวลาดังกล่าวจะเป็นช่วงที่ผู้ไว้ทุกข์ทั้งสองกลุ่ม จะเข้าสู่ในฮูซัยนียะห์หลังใหญ่พร้อมกัน หลังจากที่ผู้ไว้ทุกข์เข้าไปในฮูซัยนียะห์หลังใหญ่แล้ว ก็จะจัดตั้งกลุ่มใหญ่สองกลุ่มขึ้น ในเวลานี้ คนๆ หนึ่งจะยกมือขวาขึ้นและสาปแช่งยาซีดและผู้สังหารท่านอิมามฮูเซนด้วยเสียงดัง คนอื่นๆ ก็ขานตอบว่า "บิชบอด" ชาวบ้านเรียกงานนี้ว่า "ชากาชีดัน" จากนั้นผู้ไว้ทุกข์จะยืนเป็นวงกลมสองวงและเอามือตบที่หน้าอกขณะรำลึกถึงความโศกเศร้าที่มีต่อท่านอิมามฮูเซน อ.

ในเส้นทางเดิน เนื่องจากสังคมอิหร่านเคารพต่อผู้สูงอายุ  กลุ่มแรกจึงสงวนไว้สำหรับผู้สูงอายุ และกลุ่มที่สองจะสงวนไว้สำหรับคนหนุ่มสาว ผู้หญิงและเด็กผู้หญิงจะร่วมเดินกับกลุ่มเหล่านี้ด้วย และเด็กๆ จะเดินไปข้างหน้าผู้ไว้ทุกข์โดยถือธงที่มีชื่อของอิมามฮูเซนและสหายเขียนเอาไว้ แต่ละกลุ่มจะขับร้องตอบรับโคลงกลอนไว้ทุกข์ หลังจากไว้ทุกข์ในฮูซัยนียะห์หลังใหญ่แล้ว กลุ่มต่างๆก็จะออกจากทั้งทางทิศเหนือและใต้ของฮูซัยนียะห์หลังใหญ่ เพื่อจะกลับไปที่ฮูซัยนียะห์ของตน ทันทีที่ไปถึงฮูซัยนียะห์ บทกวีที่ร้องระหว่างทางจะเปลี่ยนไป และเมื่อเข้าไปในนั้นแล้ว จะมีการร้องเพลงชากาชีดันที่ร้องในฮูซัยนียะห์อีกครั้ง

พิธียารูน อักดาได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นผลงานระดับชาติ พิธีกรรมนี้ได้รับการขึ้นทะเบียนในรายการผลงานประจำชาติที่จับต้องไม่ได้ของอิหร่านในปี 2015