18 พฤษภาคม ซึ่งเป็นวันรำลึกถึง “ฮะกีม โอมาร คัยยาม

วันที่ 28 เดือนอุรดีเบเฮชต์ ตามปฏิทินอิหร่าน ตรงกับวันที่ 18 พฤษภาคม ซึ่งเป็นวันรำลึกถึง “ฮะกีม โอมาร คัยยาม” ; นักปรัชญา นักคณิตศาสตร์ นักดาราศาสตร์ และนักกวี ชาวอิหร่านที่เกิดในยุคการปกครองของราชวงศ์เซลจุก ท่านถือกำเนิดที่เมืองเนชาบูร 

แม้ว่าสถานะทางวิชาการของ ท่านโอมาร คัยยาม  จะเหนือกว่าสถานะทางวรรณกรรมของท่านก็ตาม แต่ชื่อเสียงมาจากการเขียนบท “รุไบยาต”  ซึ่งผลงามนดังกล่าวมีชื่อเสียงระดับโลก

“รุไบยาต” ของท่านโอมาร คัยยาม นอกจากจะถูกแปลเป็นภาษาต่าง ๆ มากมายแล้ว  Edward Fitzgerald ยังแปล รุไบยาต ของท่านโอมาร คัยยาม เป็นภาษาอังกฤษ ซึ่งทำให้ท่านโด่งดังมากขึ้นในฝั่งตะวันตก

กวีนิพนธ์ของโอมาร คัยยาม ในรูปแบบ รุไบยาต เป็นบทกวีสั้น ๆ  ที่เรียบง่ายโดยไม่มีศิลปะพิเศษใด ๆ แต่ในขณะเดียวกันก็มีความหมายทางปรัชญาที่ลึกซึ้งและเป็นผลมาจากความคิดอันลึกซึ้งของนักคิดผู้ยิ่งใหญ่ยิ่งใหญ่เกี่ยวกับการสร้างโลก

ท่านโอมาร คัยยาม เป็นผู้อำนวยการหอดูดาว Malekshahi ในรัชสมัยของ Malekshah และท่านเป็นผู้วางแผนแก้ไขปฏิทินอิหร่านให้เป็นปฏิทินสุริยคติ ซึ่งปฏิทินที่ถูกใช้ในอิหร่านในปัจจุบันเป็นผลงานจากการคำนวณของท่านโอมาร คัยยาม และนักวิทยาศาสตร์คนอื่นๆ อีกหลายคนในรัชสมัยของ Jalal al-Din Malik Shah แห่ง Seljuk และถูกเรียกว่าปฏิทิน Jalali ซึ่งการคำนวณปฏิทินนี้ถือว่ามีความแม่นยำมากที่สุด

ท่านโอมาร คัยยาม เสียชีวิตในบ้านเกิดของท่านเอง และตอนนี้หลุมฝังศพของเขาเป็นหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวและสัญลักษณ์ของเมือง

ตัวอย่างบทกวีของท่าน โอมาร คัยยาม

มาเถอะเพื่อน พรุ่งนี้เราจะไม่หม่นหมอง

มาเถิดผองร่วมกันชื่นร่วมกันรื่นในชีวิต

พรุ่งนี้เราจะผ่านพ้นความหายนะแห่งชะตาลิขิต

มาร่วมมีความสุขกับเหล่าผู้มีชีวิต เจ็ดพันปี