ว่ายน้ำกับศิลปะชนเผ่าอิหร่าน - ส่วนที่สองของการเคลื่อนไหวแบบหมุนเวียนในการออกแบบดั้งเดิม

ในส่วนนี้เราจะมาทำความรู้จักกับวิธีการวาดการเคลื่อนที่แบบวงกลม (แบบหมุนหรือเกลียว) ซึ่งเป็นหนึ่งในตัวบ่งชี้ถึงศิลปะอิสลามและอิหร่านดั้งเดิม กล่าวได้ว่า วิธีการวาดภาพเคลื่อนที่แบบเกลียวคือพื้นฐานของการออกแบบศิลปะสไตล์ดั้งเดิมซึ่งเป็นงานที่ละเอียดอ่อนและน่าสนใจ ในที่นี้จึงพยายามอธิบายถึงขั้นตอนการทำงานศิลปะชิ้นนี้ด้วยภาษาที่เข้าใจง่ายเพื่อให้ผู้ที่สนใจสามารถเข้าใจในเนื้อหานี้ได้อย่างถ่องแท้ ทั้งนี้ ต้องเข้าใจก่อนว่าเรากำลังทำความรู้จักกับหนึ่งในความลับของศิลปะดั้งเดิมอิหร่าน และนั่นคือการถอดรหัสรูปแบบการเคลื่อนที่การหมุนที่ซับซ้อนนั้นเอง โดยงานศิปละนี้เริ่มต้นด้วยการสมมุติวงกลมหนึ่งขึ้นมา ซึ่งนักออกแบบดั้งเดิมเมื่อมีการออกแบบพื้นที่ใด ๆ ด้วยลวดลายแบบดั้งเดิมแล้วนั้น ขั้นแรกจะวาดวงกลมที่พอดีกับชิ้นงานที่ต้องการขึ้นมาก่อน โดยให้วงกลมอยู่ในกรอบของพื้นที่สามเหลี่ยม ที่พื้นที่ของมันเต็มไปด้วยวงกลมขนาดใหญ่หนึ่งวงและวงกลมเล็ก ๆ หลายวง (ภาพที่ 1) จากนั้นให้แบ่งจำนวนที่ต้องการเท่า ๆ กัน และวาดส่วนโค้งหมุน (ภาพที่ 2) ก็จะได้วงกลมที่มีการเคลื่อนที่แบบเกลียวขนาดเล็กและใหญ่ตามลำดับ หลังจากนั้นก็วาดดอกไม้และใบไม้บนเส้นต่างๆ ของวงกลมที่แสดงถึงทิศทางเดียวกันซึ่งถูกวางไว้อย่างเหมาะสมด้วยวงกลมขนาดต่างๆ ที่เป็นระเบียบ หากลองพิจารณาดูดีๆ จะเหมือนกับทารก (ที่เคลื่อนที่) ในครรภ์ของมารดา การออกแบบแบบสไตล์ดั้งเดิมก็เช่นกันซึ่งจะเสร็จสมบูรณ์ได้ด้วยวิธีการหมุนนี้ (ภาพที่ 3) คุณอาจสงสัยว่าวงกลมเล็ก ๆ เหล่านี้มีไว้เพื่ออะไร? ใช่แล้ว วงกลมเล็กๆ เหล่านี้ใช้เป็นพื้นที่จัดวางดอกไม้เพื่อความสวยงามตามการออกแบบสไตล์ดั้งเดิมนั้นเอง รูปแบบสามเหลี่ยมนี้ถูกวางในชิ้นงานศิลปะดั้งเดิมของอิหร่านตามมุมของชิ้นงานต่างๆ และชื่อของสามเหลี่ยมในศิลปะดั้งเดิมอิหร่านคือ ละจัก (lachak) แน่นอนว่าท่านคงเคยเห็นตัวอย่างรูปแบบเหล่านี้ในงานกระเบื้อง (โมเสก) จากอาคารอิหร่าน หรือลวดลายพรม หรือศิลปะแกะสลัก หรือศิลปะการตกแต่งหนังสือ เช่น การปิดทอง มาบ้างแล้ว ในที่นี้เราได้เลือกภาพบางส่วนจากชิ้นงานเหล่านั้นมาให้ท่านได้ชมอีกเช่นกัน  ทุกท่านได้ทราบถึงวิธีการเคลื่อนที่แบบหมุนตามการออกแบบสไตล์ดั้งเดิมและวิธีการสร้างองค์ประกอบหลักของศิลปะสไตล์ดั้งเดิมอิหร่านไปแล้ว ด้วยเหตุนี้การเคลื่อนที่หรือเรื่องราวต่างๆ ของชีวิต ซึ่งเป็นชีวิตที่เต็มไปด้วยความลับ ซึ่งมีวิธีเดียวที่จะค้นพบหนทางและถอดรหัสลับเหล่านี้ได้ นั้นคือ การดำเนินชีวิตและหมุนไปบนแนวทางที่ถูกต้องนั้นเอง การหมุนของวงกลมจึงเป็นสัญลักษณ์ที่สำคัญของการดำเนินชีวิตตามการออกแบบสไตล์ดั้งเดิมนี้ ในความเป็นจริงแล้วศิลปะดั้งเดิมอิหร่านนั้น เมื่อการออกแบบหรือไอเดียถูกเปลี่ยนเป็นแนวคิดหนึ่ง จนกลายเป็นโครงการ และนำไปสู่โลกแห่งการออกแบบและการเติมแต่งสีสันที่ได้แสดงให้เห็นถึงตัวตนที่สวยงามขึ้นมา  หวังเป็นอย่างยิ่งว่าในเนื้อหาต่อไป เราจะมาทำความรู้จักกับความลับของศิลปะดั้งเดิมอิหร่านให้มากขึ้นและร่วมสนุกไปกับมัน ขอให้ท่านคอยติดตามและแนะนำเราแก่เพื่อนของท่านด้วยครับ เนื้อหาและบทความเป็นของ ศูนย์วัฒนธรรม สถานเอกอัครราชทูต สาธารณรัฐอิสลามแห่งอิหร่าน ประจำกรุงเทพฯ หากมีการคัดลอกเนื้อหาขอความกรุณาใส่เครดิตด้วยครับ ขอขอบคุณครับ